IMF, OECD, UNCTAD, WTO ve pek çok uzmanın katkılarıyla dijital ticaretin ölçümüne ilişkin el kitabının 2. Baskısı yayınlandı. (Handbook on Measuring Digital Trade, Second Edition,2023) 2019 yılında ilki hazırlanan el kitabında iki temel kritere odaklanılarak dijital ticaretin kavramsal ve ölçümüne ilişkin bir çerçeve sunulmaktaydı. Bu el kitabında da aynı kavramlardan yola çıkılarak hem tanımlara hem de kapsamına açıklık getirmekte ve uygulamadaki kullanım konusunda yol gösterilmektedir. Hem gelişmiş hem de gelişen ekonomiler için önemli olan el kitabında ülkeler arasındaki “dijital sipariş”ler ve “dijital teslim” ler dijital ticaretin tanımında ve ölçümünde rol oynamaktadır.
Hazırlanan el kitabında, dijital teknolojilerin ekonomiyi ve uluslararası ticareti dönüştürdüğü, iş dünyası ve hane halkının giderek artan bir biçimde dijital siparişi kullandığı vurgulanmaktadır. Pek çok hizmetin ticaretinin de uzaktan gerçekleştirildiğine değinilmekte ve bu bağlamda online platformların önemli olduğuna dikkat çekilmektedir. Dijitalleşmenin ürünlere yapılan ödemeleri ve teslim biçimlerini değiştirdiği ancak bunların gerektiği gibi geleneksel makroekonomik istatistiklerde yer almadığı ya da görünmez olduğu ifade edilmektedir. Bu durum politikaların karar verilmesini etkilemekte ve ekonomik etkilerinin de tam olarak anlaşılmasını güçleştirmektedir.
Bu açıdan hazırlanan el kitabı, istatistikçilerin dijital ticaret üzerinde daha iyi veri sunmalarına yardımcı olmayı ve böylelikle dijital ticaret üzerinde politika yapıcıların istatistiki veri ihtiyacını karşılamayı amaçlamaktadır. Dijital ticaret üzerinde karşılaştırılabilir veri, uluslararası ticaret politikaları için olduğu kadar, dijital ticaretin etkilediği diğer alanlar -rekabet, vergi politikası, kalkınma ve ekonomik büyüme- içinde gereklidir. Bilimsel araştırmalar için ülke bazında standart veri olması, ülkeler arasında karşılaştırmayı da kolaylaştırmakta ve analizlerin daha detaylı olmasına imkan vermektedir. Uluslararası kurumların, pek çok değerli uzmanın ve ülkemizden de Ticaret Bakanlığı ve TÜİK uzmanlarının destekleriyle hazırlanan el kitabı, dijitale ilişkin pek çok şeyin iç içe geçtiği kompleks bir dijital ekonomide dijital ticaretin daha net bir görünümünü vermesi açısından yararlı olacaktır.