Kullanıldığından bu yana kavram aklımdan çıkmıyor. Ne anlama geliyordu ? Kitaplarda vardı da ben mi okumadım? Ben bu kelimeyi nasıl duymadım ? Duyduğumdan beri kitaplar karıştırıyorum yerli, yabancı… yok böyle bir şey. Türk Dil Kurumu’na sordum. “Sembolik” kelimesi, Türk Dil Kurumu’nun web sayfasında “Simgesel” olarak tanımlanıyor. “Sembolik Faiz” yerine “Simgesel Faiz” dedim. Allahım gene çağrışım yapmadı. Nedir bu “Simgesel/Sembolik Faiz” ? Bir de Google’a sorayım dedim, Symbolic Interest rate/Symbolic Policy Rate” … Yok yine çıkmadı.
Peki niye bu kavram kullanılıyor ? Niye manşetlere taşınıyor ? (Bloomberg Ht, Sabah Raporu, “Sembolik faiz indirimi ile yola çıkmamak gerekir ?” 4 Aralık 2024. Youtube; Integral Forex TV, “Sembolik Faiz İndirimi Çok mu Gerekli ?”; Ekonomim, “Yıl sonunda sembolik faiz indirimi bekliyoruz”, 5 Kasım 2024)
Benim yorumlardan anladığım “Sembolik” kelimesini “miş gibi yapmak” ya da “göstermelik” anlamına gelecek şekilde kullanılmaya çalışıldığı… “Sembolik yapılacaksa hiç yapılmasın daha iyi” ya da “Faiz indirimine sembolik başlansın” gibi bir yorum çıkıyor. Ancak ifade edilen sembolik faiz indirimi FED ve ECB için büyük bir indirim anlamına geliyor. İşte asıl karmaşa burada başlıyor. FED ve ECB bu indirim/indirimler için oldukça sayfalar dolusu araştırma, istatistiksel sonuçlar, senaryo analizleri yapılıyor. Profesyonellerin, para politikası kurullarının faiz indirimleri öncesinde basına yansımayan seminerleri, tartışmaları… Fed ve ECB’de detaylı çalışmalar sonucunda ulaşılan rakam nasıl oluyor da TCMB için önemsizmiş gibi yapılmaya ya da öyle gösterilmeye çalışılıyor. Ülke ekonomisi için bilimsel olarak elde edilen sonuçlara göre uygun oran neyse o oran kabul edilir, yapılır.
Öyleyse niçin “Sembolik” terimi kullanılır ? Bana göre tek nedeni var: TCMB’nin yapacağı faiz indirimini yönlendirerek daha fazlasının yapılmasını sağlamaya çalışmak. Ama olan şey, TCMB’nin itibarını farkında olmadan zedelemek…
İşte bilimin önemi burada… Bilimsel gerçekliği ön planda tutarak yorumlarımızı/analizlerimizi/eleştirilerimizi yapmazsak “Sembolik Faiz İndirimi” gibi terimleri iktisat literatürüne katmış oluruz. Ekonomiden anladığımızı sanırken, anlamış gibi görünürüz…
(Not: Bu arada daha önce faiz indirim sinyali geldi diyenler, şimdi faiz indirimi beklemiyor, o da bir sonraki yazıya…)