

E-ticaret tüm ülkeler için olduğu kadar Türkiye için de önemli fırsatlar sunmaktadır. Fiziki sınırların ötesine rahat ulaşma imkanı sunması potansiyel müşterilere ulaşma şansını artırarak firmaların dış ticaretten kazanımlarının yükselmesine yardımcı olmaktadır. Benzer biçimde müşteriler ile daha iyi iletişim kurularak daha hızlı ve etkileşimli hizmetler sunulmasını sağlar. Üstelik tüketicilerin farklı, ucuz ve kaliteli ürünler tüketme olanağını artırır. Bu olanaklarının yanında Türkiye’de e-ticaretin aşması gereken bazı engelleri de bulunmaktadır. Bunlardan ilki teknolojik altyapının güçlendirilmesidir. Son yıllarda bu konuda Türkiye’de önemli adımlar atılmıştır. Yine dijital hukukun geliştirilmesi, güvenlik problemi, ödeme ile ilişkili sorunlar ve dijital okuryazarlık aşılması gereken diğer önemli sorunlardır. Aşağıdaki tablo Türkiye’de e-ticaretin önündeki fırsatları ve aşılması gerekli tehditleri ekonomik, teknik, sosyal ve yasal açıdan özetlemektedir (Tablo 1).
Tablo 1. Türkiye’nin E-ticarette Fırsat ve Tehditleri
Fırsatlar | Tehditler | |
Ekonomik Boyut | Alıcı-satıcı sayısındaki artış
Kart kullanımı yaygınlaşıyor Yabancı yatırımcı fırsatı artıyor Yeni iş piyasaları açılıyor Lojistik altyapı güçleniyor KOBİ’ler için yeni pazarlar yaratıyor |
Melek yatırımcı gibi finansal destekler artsada henüz istenilen düzeye ulaşmamıştır
Online siparişler toplam siparişlerin küçük bir bölümünü oluşturmaktadır Online siparişler daha çok iç piyasa temellidir, e-ihracat düşük düzeydedir Alternatif ödeme sistemleri azdır Online firma sayısı az sayıdadır KOBİ’lerde e-ticaret yaygın bir şekilde kullanılmamaktadır
|
Teknik Boyut | Telekomünikasyon alt yapısı gelişiyor
Abone sayısı artıyor Mobil ticaret artıyor Yeni ödeme sistemleri gelişiyor ve yaygınlaşıyor |
B2B ve B2C e-ticaret düşük düzeydedir
Dijital okuryazarlık düşük boyutlardadır Bağlantı konusunda bölgeler arasında farklılaşma yaşanmaktadır |
Sosyal | Avrupa ve Asya arasında güçlü sosyal bağlantılar kuruluyor ve yaygınlaşıyor
Sosyal medya kullanımı artıyor Sosyal medya kadın girişimci sayısını artırıyor
|
İnternetin dışında olan ya da hiç bilmeyen bireyler bulunmaktadır
Gençlerde sosyal amaçlı internet kullanımı yaygın, bu durum gelecek için bir tehdit oluşturabilir |
Yasal | E-ticarete ilişkin yasal temel oluşturuluyor
E-ticaret hukuku Avrupa hukuku ile uyumlaştırılıyor |
Ödeme sistemlerine ilişkin güvenlik problemi devam ediyor
Diğer ülkeler ile e-ticaret hukukun birbirine yakınlaştırılmasına ihtiyaç var AB ile uyum tam olarak sağlanmış değil |
Kaynak: Nuray Terzi, Encyclopedia of E-Commerce Development, Implementation and Management, “E-Commerce Opportunities and Challenges in Turkey”, IGI Global, USA, 2016, s. 1206-1211.
Sonuç olarak Türkiye’de e-ticaret hem mevcut hem de yeni girişimciler için önemli fırsatlar yaratmaktadır. Sadece iç piyasa potansiyelini değil, aynı zamanda dış piyasalarda da firmaların potansiyelini artırmaktadır. Üstelik istihdam piyasasına önemli katkısı da bulunmaktadır. Gerek genç istihdam gerekse kadın girişimci sayısının artmasında önemli rol oynamaktadır. Kullanıcı sayısındaki artış, telekomünikasyon alt yapısındaki gelişmeler Türkiye’de e-ticareti önemli boyutlara taşıyacaktır. Bununla birlikte dijital okuryazarlığın yaygınlaştırılmasına ve hukuksal altyapının geliştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Özellikle ödeme sistemlerine ilişkin güvenlik sorunu hala devam etmektedir. Ekonomik, teknik, sosyal ve yasal açıdan pek çok fırsatı ele bulunduran Türkiye’deki e-ticaret pazarı, mevcut sorunların aşılmasıyla küresel e-ticaret piyasasında önemli bir yere sahip olacaktır.